Zabytek miesiąca
1 maja 2024
Obraz ludowy przedstawiający mało znany wizerunek Matki Bożej Gidelskiej.
Miesiąc maj wielu ludziom kojarzy się z tradycyjnymi nabożeństwami ku czci Matki Bożej, odprawianymi w kościołach lub kapliczkach. W związku z tym wybraliśmy na zabytek miesiąca obraz ludowy przedstawiający mało znany wizerunek Matki Bożej Gidelskiej, namalowany na płótnie farbami olejnymi, datowany na XIX w. Malowidło pochodzi z terenu Śląska, ale niestety nie znamy dokładnego miejsca jego powstania. Możliwe, że powstał w kręgu malarstwa częstochowskiego?
Centralnym motywem obrazu jest zielony medalion z cudowną figurką Matki Bożej, otoczony wieńcem składającym się z kulistych róż. Po bokach klęczą św. Dominik i św. Jacek Odrowąż. Św. Dominik, założyciel zgromadzenia dominikanów trzyma w ręce księgę i pastorał, św. Jacek monstrancję i figurkę Matki Bożej - typowe atrybuty związane z hagiografią obu Świętych. Cała scena po bokach i górą otoczona jest brązowym lambrekinem zwieńczonym brązowo-czerwoną koroną. Środkowy, wąski pas obrazu przedstawia scenę cudownego znalezienia figurki – rolnik klęczy przed wyoraną z ziemi figurką Madonny. Woły o ludzkich twarzach, zaprzężone do pługa również klęczą pokornie przed cudowną figurką. W Gidlach, przy klasztorze o.o. dominikanów mieści się wspaniałe Sanktuarium Matki Bożej Gidelskiej, szczególnej patronki rolników i górników. Największym skarbem tej świątyni jest maleńka, zaledwie dziewieciocentymetrowa, kamienna figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem. Tradycyjnie w maju przybywają do tego sanktuarium pielgrzmi biorący udział w kąpiółce, nabożeństwie podczas którego figurka zanurzana jest w poświęconym winie.
Obraz Matki Bożej Gidelskiej, jego historię i legendę z nim związaną, a także inne wizerunki Maryi w śląskiej sztuce ludowej można będzie oglądać podczas Czwartkowego Spotkania z Zabytkami 23. Maja o godzinie 18 w budynku ekspozycyjnym przy ul. Chopina 12.
